رژیم گیاه خواری هم فواید زیادی برای سلامتی و شادابی دارد و هم اینکه دارای مضرات بسیاری برای بدن می باشد. به دلیل نیاز بدن انسان به گوشت، گیاه خواری طولانی مدت اثرات و عوارضی بر سلامت جسمی و روحی انسان دارد.

در يك الگوي غذايي سالم، توصيه ميشود بيشتر كالري مورد نياز بدن از طريق مواد غذايي گياهي دريافت شود. در هرمهاي خوراكي تقريباً 55 تا 65درصد به غلات اختصاص داده شده و 15تا 20درصد به ميوهها، سبزيها و صيفيجات اختصاص داده ميشود. در بخش كوچكتري پنير و تخممرغ و شير و لبنيات تازه و كمچرب جاي ميگيرند و بخش بعدي را گوشتها تشكيل ميدهند. بنابراين ميتوان گفت كه در تمام راهنماهاي غذايي توصيه ميشود بخش عمده دريافت موادمغذي از طريق موادغذايي گياهي باشند. اما گياهخواري برخلاف تصور بيشتر مردم فقط به معني حذف گوشت و منابع حيواني از تغذيه نيست. انواع مختلفي از گياهخواري وجود دارد. در بيشتر انواع گياهخواري يكي از منابع حيواني مصرف ميشود. مثلا در ماهي گياهخواري يا تخممرغ گياهخواري، فرد علاوه بر رعايت دستورات گياه خواري مجاز است ماهي يا تخممرغ هم مصرف كند. شير گياهخواري و ماكيان گياهخواري هم انواع ديگر اين رژيم غذايي هستند. اما در بين تمام اين مدلها، شايد متعادلترين آنها رژيم شير- تخممرغ گياهخواري باشد كه در آن فرد لبنيات و تخممرغ را بهعنوان منبع پروتئيني دريافت ميكند.
مضرات رژیم گیاه خواری طولانی مدت بر بدن
کمبود ویتامین:
مواد غذایی گیاهی، آجیل و دیگر مواد غذایی گیاهی سرشار از ریز مغذی هستند که بدن شما در بالاترین سطح عملکرد به آن نیاز دارد. با این حال، خوردن ید، روی و ویتامین ب 12 هنگامی که گوشت، غذاهای دریایی و محصولات لبنی را از وعده های غذایی خود کنار می گذارید سخت است. بدون این مواد مغذی می توانید از خستگی، اسهال، از دست دادن حس چشایی و بو و حتی آسیب عصبی رنج ببرید.
عامل مهم در اینجا، مصرف مکمل های غذایی و ویتامین های طبیعی است که از رژیم غذایی خود حذف کرده اید،با جایگزین کردن غذاها و اضافه کردن آن ها به رژیم غذایی می تواند به متعادل نگه داشتن آن کمک کند.
نفخ و اسهال
اغلب غذاهای گیاهی فیبر بالایی دارند. این ماده مغذی به عملکرد گوارشی کمک می کند، قند خون را تنظیم می کند و سیری را در میان مزایای دیگر افزایش می دهد. مشکل بیش از حد آن است که باعث نفخ، گاز و تغییر عادت های روده شود.
مطابق با بنیاد بین المللی اختلالات ، فیبر اضافی احتمالا باعث ایجاد گاز و اسهال در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر (IBS)می شود. بخش ورزش و تناسب اندام نمناک اشاره می کند که غذای گیاهی خاص، به ویژه لوبیا، عدس، کلم، گل کلم، پیاز و بادام زمینی، تولید گاز را افزایش می دهد و باعث می شود که احساس ورم و سیری کنید. مطمئنا، همه این علائم را تجربه نخواهند کرد، اما اگر معده حساسی یا روده تحریک پذیر دارید بهتر است مصرف فیبر را کنترل کنید.
بنابراین بهتر است غذاهایی که در بالا ذکر شد و همچنین گندم، ، سبوس، انجیر، آلو، کلم بروکلی و بروکسل را محدود کنید تا اسهال را درمان کنید. برخی از غذاهای گیاهی مانند موز، سیب زمینی، کدو، بلغور جو دو سر و برنج سفید اثر جانبی کمی دارند.
گیاه خواری و کمبود ویتامین B۱۲
یکی از مهمترین نگرانیها در مورد رژیمهای گیاه خواری، دریافت ناکافی ویتامین B۱۲ است که متاسفانه در مواد غذایی گیاهی یافت نمیشود و منبع اصلی آن ترکیبات حیوانی است. ویتامین B۱۲ یکی از مهمترین و حیاتیترین ویتامینهای مورد نیاز بدن است که کمبود آن میتواند شما را با مشکلات جدی از جمله کمخونی پرنیشیوز، تخریب اعصاب، کاهش انرژی برای انجام فعالیتهای روزمره و مشکلاتی در زمینه استفاده بدن از کلسیم کند که احتمال پوکی استخوان را به ویژه برای خانمها بالا میبرد. علاوه بر این به نظر میرسد که کمبود ویتامین B۱۲ میتواند باعث آسیب مغزی شود و نظریهای وجود دارد که بر مبنای آن انسان تبدیل به موجودی همه چیز خوار شده است تا مغزش بتواند رشد و توسعه پیدا کند.
گیاه خواری و پوکی استخوان
یکی از مهمترین ملاحظاتی که در مورد رژیمهای گیاه خواری وجود دارد، بحث دریافت کلسیم و احتمال بروز پوکی استخوان در آینده است. در رژیمهای گیاه خواری که فرد خود را از خوردن هر گونه ترکیب لبنی محروم میکند، دریافت کلسیم بسیار کمتر از کسانی است که رژیم همه چیز خواری دارند. درحالیکه گیاه خواری لاکتو یعنی آنهایی که در رژیم غذایی روزانهشان به مصرف لبنیات پایبند هستند، تقریبا به اندازه دیگران از منابع کلسیم بهرهمند هستند. در مطالعه بزرگی که توسط محققان دانشگاه اکسفورد انجام شده، مشخص شده است که ۷۵ درصد از افرادی که از رژیم گیاه خواری مطلق پیروی میکنند، نمیتوانند نیاز روزانهشان را به کلسیم رفع کنند و در وگانها (گیاه خوارن مطلق) احتمال بروز شکستگیهای استخوانی بسیار بیشتر است. البته خیلی از گیاه خواران میگویند که کمبود کلسیم موجود در رژیمشان را با خوردن سبزیجات جبران میکنند اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که در منابع گیاهی اغلب کلسیم همراه با اگزالات وجود دارد و اگزالات باعث میشود که بدن نتواند کلسیم زیادی را جذب کند در حالیکه لبنیات به عنوان منبع مهم کلسیم در برنامه غذایی روزانه فاقد اگزالات است. از طرف دیگر گیاه خواران به ویژه گیاه خوارن مطلق به دلیل محدودیت منابع غذایی مجازشان، در معرض دریافت ناکافی ویتامین D و ویتامین K نیز هستند و اگر چه با خوردن سبزیجات برگ سبز تیره بخشی از ویتامین k مورد نیاز خود را تامین میکنند اما ممکن است به مواد غذایی غنی شده با این ویتامین نیز، احتیاج داشته باشند. علاوه بر این به گیاه خواران توصیه میشود که از مکملهای ویتامین D۳ نیز استفاده کنند.
گیاهخواری در ایران و خطرهایش
اما در کشورهایی مانند کشور ما که تکنولوژی صنایع غذایی خیلی پیشرفت نیست بهطوری که بتوان مواد مغذی کلیدی را به سایر خوراکیهای گیاهی اضافه کرد، در واقع شاید نتوان عناصر کلیدی مثل روی، ویتامین A و ویتامین C را همراه کلسیم که منبع اصلی آنها مواد غذایی حیوانی هستند در منابع غذایی گیاهی غنی کرد. اگر هم در کشور بتوانیم این عناصر کلیدی را در مواد غذایی گیاهی غنی کنیم شاید فراهم زیستی آنها برای بدن مناسب نباشد بنابراین در کشور ما پیروی از اصول گیاهخواری میتواند بسیار خطرناک باشد بهخصوص برای گروههای آسیبپذیر مانند کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند.
نظرات شما عزیزان: